T.C
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ
SAĞLIK UYGULAMA ve ARAŞTIRMA MERKEZİ
PSİKİYATRİ ANABİLİM DALI
YALE-BROWN OBSESİF KOMPÜLSİF SKALASI (Y-BOCS)
Hastanın Adı:............................................ Doktorun Adı:..................................................
Tarih :............................................ Adres :..................................................
..........................................................................
İlk 5 soru, obsesif düşüncelerinizle ilgilidir.
Obsesyonlar, onlara karşı direnme isteğinize ve çabanıza karşı koyacak şekilde düşünmenize yol açan, istenmeyen fikirler, hayaller veya dürtülerdir. Bunlar genellilikle zarar görme, risk ve tehlike konularıyla ilgilidir. Mikrop bulaşmasından aşırı korkmak; tekrarlayan tehlike düşünceleri; sıra; simetri veya kusursuzluk konusunda aşırı titizlenmek; önemli şeyleri kaybetmekten korkmak, sık görülen obsesyonlardır.
Lütfen aşağıdaki soruların her birini, sizin için en uygun olan cevap numarasını yanındaki kutuya yazarak cevaplandırın.
1.OBSESİF DÜŞÜNCELERİN DEVAM ETTİĞİ SÜRE
Soru: Obsesif düşünceler zamanımızın ne kadarını alıyor?
0= Hiç zamanımı almıyor.
1= Günde 1 saatten daha kısa zamanımı alıyor
veya arada sırada beliriyor.
2= Günde 1-3 saat kadar devam ediyor veya sık sık beliriyor.
3= Günde 3 saatten daha fazla, 8 saate kadar uzayan süreler boyunca devam ediyor veya çok sık beliriyor.
4= Günde 8 saatten da fazla sürüyor veya neredeyse devamlı mevcut.
2.OBSESİF DÜŞÜNCELERİN YOL AÇTIĞI AKSAMALAR
Soru: Obsesif düşünceler iş, okul veya sosyal yaşamınızı veya diğer önemli fonksiyonlarınızı ne kadar aksatıyor? Bu düşünceler nedeniyle yapamadığınız herhangi bir şey var mı?
0= Hiç aksatmıyor.
1= Sosyal ve diğer aktiviteleri hafifçe aksatıyor ama bir bütün olarak performansımı olumsuz yönde etkilemiyor.
2= Sosyal veya çalışma performansımı kesin bir şekilde aksatıyor ama yine de başa çıkılmayacak kadar değil.
3= Sosyal veya çalışma performansımda önemli azalmalara neden oluyor.
4= Yaşamımın her yönünü olanaksız bir şekilde aksatıyor.
3.OBSESİF DÜŞÜNCELERE EŞLİK EDEN SIKINTI
Soru: Obsesif düşünceleriniz size ne kadar sıkıntı veriyor.
0= Hiç sıkıntı vermiyor.
1= Çok fazla değil.
2= Sıkıntı veriyor ama, yinede başa çıkılabilir.
3= Çok sıkıntı veriyor.
4= Neredeyse devamlı ve her şeye engel olan bir sıkıntı veriyor.
4.OBSESYONLARA KARŞI DİRENÇ
Soru: Obsesif düşüncelerinize direnmek için ne kadar çaba harcıyorsunuz? Bu düşünceler zihninizde belirdiğinde bunları uzaklaştırmak veya dikkatinizi başka yöne çevirmek için ne sıklıkla mücadele ediyorsunuz?
0= Bunlara her zaman direnmeye çalışıyorum.
1= Hemen her zaman için bunlara direnmeye çalışıyorum.
2= Bunlara direnmek için bir miktar çaba harcıyorum.
3=Onları kontrol altına almaya teşebbüs etmeksizin kendim bu obsesyonlara teslim oluyor, ancak yine de biraz tereddüt ediyorum.
4= Bütün obsesyonlara tam olarak ve isteyerek kendimi teslim ediyorum.
5.OBSESİF DÜŞÜNCELERİ KONTROL ALTINA ALABİLME DERECESİ
Soru: Obsesif düşüncelerinizi ne kadar kontrol altına alabiliyorsunuz? Obsesif düşüncelerinizi durdurabilmekte veya düşüncelerinizi başka yöne çevirmekte ne derece başarılısınız? Bu düşüncelerden kurtulabiliyor musunuz?
0= Bu düşünceler tamamıyla kontrolüm altında.
1= Bir miktar çaba harcayıp konsantre olarak obsesyonları genellikle durdurabiliyor veya düşüncelerimi başka yöne çevirebiliyorum.
2= Obsesyonları bazen durdurabiliyor veya düşüncelerimin yönünü değiştirebiliyorum.
3= Obsesyonları durdurmakta veya uzaklaştırmakta nadiren başarılı olabiliyor ve büyük bir zorlukla dikkatimi başka yöne çevirebiliyorum.
4= Obsesyonlar tamamıyla iradem dışında; bunları bir an bile değiştirmeyi nadiren başarabiliyorum.
Bundan sonraki sorular, kompülsif davranışlarınızla ilgilidir.
Kompülsiyonlar, insanların bir endişeyi veya diğer bir sıkıntıyı azaltabilmek için yerine getirmek zorunda oldukları dürtülerdir. Bunlar çok zaman, ritüel adı verilen tekrarlayan, amaçlı maksatlı hareketler şeklindedir. Söz konusu davranış, uygun gözükebilir ama aşırı olduğunda ritüel halini alır. Yıkamak, kontrol etmek, tekrarlamak, düzeltmek, biriktirmek ve diğer bir çok davranış, ritüel kimliğini kazanabilir. Bazı ritüeller mentaldir: örneğin tekrar tekrar aynı şeyi düşünmek veya alçak sesle tekrar aynı şeyi söylemek gibi.
6.KOMPÜLSİF DAVRANIŞI GERÇEKLEŞTİRİLMESİ İÇİN HARCANAN SÜRE
Soru: Kompülsif davranışlarınızı gerçekleştirebilmek ne kadar zaman harcıyorsunuz? Rutin faaliyetleriniz, ritüeller yüzünden diğer kimselerinkinden ne kadar daha uzun sürüyor? Ritüelleri ne sıklıkla tekrarlıyorsunuz?
0= Hiç
1= Günde 1 saatten daha az veya ara sıra kompülsif davranışlar.
2= Günde 1-3 saat veya sık sık kompülsif davranışlar.
3= Günde 3-8 saat veya sık kompülsif davranışlar.
4= Günde 8 saatten fazla veya hemen hemen devamlı ( sayılamayacak kadar çok) kompülsif davranışlar.
7.KOMPÜLSİF DAVRANIŞLARIN YOL AÇTIĞI AKSAMALAR
Soru: Kompülsif davranışlar iş, okul veya sosyal yaşamınızı veya diğer önemli fonksiyonlarınızı ne kadar aksatıyor? Bu davranışlar nedeniyle yapamadığınız herhangi bir şey var mı?
0= Hiç aksatmıyor.
1= Sosyal veya diğer aktiviteleri hafifçe aksatıyor ama bir bütün olarak performansımı olumsuz yönde etkilemiyor.
2= Sosyal veya çalışma performansımı kesin bir şekilde aksatıyor ama yine de başa çıkılmayacak kadar değil.
3= Sosyal veya çalışma performansımda önemli azalmalara neden oluyor.
4= Yaşamımın her yönünü olanaksız bir şekilde aksatıyor.
8.KOMPÜLSİF DAVRANIŞLARA EŞLİK EDEN SIKINTI
Soru: Kompülsif davranış(lar)ınız engellenirse kendinizi nasıl hissedersiniz?
0= Hiç
1=Kompülsiyonlar engellenirse yalnızca hafif bir sıkıntı hissederim.
2= Kompülsiyonlar engellenirse sıkılırım ama buna dayanmak mümkün.
3= Kompülsiyonlar engellenirse belirgin ve son derece rahatsız edici sıkıntı duyarım.
4= Kompülsif aktiviteyi değiştirmeye yönelik herhangi bir girişim, son derece şiddetli, her şeye engel olan bir sıkıntı yaratır.
9.KOMPÜLSİYONLARA KARŞI DİRENÇ
Soru: Kompülsif davranışlarınıza, düşüncelerinize direnmek için ne kadar çaba harcıyorsunuz.
0= Her zaman direnmeye çalışıyorum.
1= Hemen her zaman için bunlara direnmeye çalışıyorum.
2= Bunlara direnmek için bir miktar çaba harcıyorum.
3= Onları kontrol altına almaya teşebbüs etmeksizin kendim bu kompülsiyonlara teslim oluyor, ancak yinede biraz tereddüt ediyorum.
4= Bütün kompülsiyonlara tam olarak ve isteyerek kendimi teslim ediyorum.
- KOMPÜLSİF DAVRANIŞLARI KONTROL ALTINA ALABİLME DERECESİ
Soru: Kompülsif davranışlarda bulunma güdünüz ne derece güçlü? Kompülsiyonları ne dereceye kadar kontrol altına alabiliyorsunuz?
0= Tamamen kontrol altına alıyorum.
1= Davranışı gerçekleştirmek için güçlü bir baskı hissediyor, ancak irademle buna çoğu zaman engel olabiliyorum.
2= Davranışı gerçekleştirmek için güçlü bir baskı hissediyor ve bunu ancak bunu ancak büyük bir zorlukta kontrol altında tutabiliyorum.
3= Davranışı gerçekleştirme güdüsü çok güçlü, bu mutlaka tamamlanmalı ama bazen zorlukla geciktirebiliyorum.
4= Davranışı tamamen irade dışı olarak gerçekleştiriyor ve nadiren bir an için geciktirebiliyorum